ABOUT BLAST

ĐÔI ĐIỀU VỀ BLAST

Những ngày gần đây, trên nhiều blog Việt, đã có hàng trăm lời hiệu triệu hướng về miền Trung và Tây Nguyên đang khốn khó vì lũ lụt. Những dòng đầy cảm xúc ấy từ những blast gợi lên cho cả những người vô tâm nhất một ý nghĩ: mình sẽ làm gì?

Một trong những yếu tố trong cấu trúc của một blog có tốc độ cập nhật nhanh và thú vị là BLAST. Blast nghĩa đen là tiếng kèn, là sự bùng nổ. Blast trong blog được xem như một lời tự giới thiệu, một mẩu tin nhỏ, một lời giới thiệu dẫn đến một bài viết, một bài viết, tấm hình, bài hát yêu thích. Dần dần, blast trong cộng đồng blog Việt đã trở thành một “tác phẩm blog” khá thú vị: một nhận định, một triết lý, một câu thơ, một câu đùa, một mơ ước, một sự so sánh, một ý nghĩ mà bạn muốn chia sẻ… cực kỳ phong phú. Về mặt kỹ thuật, dịch vụ Yahoo 360 cho phép blast chỉ cập nhật được nội dung dạng văn bản với số lượng từ nhất định và điều đặc biệt là, blast mới luôn xuất hiện trong blog của bạn bè, cộng đồng để đập vào mắt mọi người như một lời mời gọi. Chính vì thế, cư dân blog Việt đã nhanh chóng khai thác ưu thế này cũng như ưu thế cho phép link tới địa chỉ khác của blast trong quá trình blogging.

Chưa có một sự khái quát đầy đủ đặc điểm nội dung của những blast từ khi “phong trào blog” phát triển mạnh ở Việt Nam 2 năm gần đây. Song có thể tạm thời chia làm một số hình thức blast như sau:

+ Blast như là tin nóng:

Đây là hình thức khá phổ biến đặc biệt là trong blog của giới báo chí, doanh nhân, công chức. Vụ động đất nhẹ ở Hà Nội hồi đầu năm nay được một blogger ở cao ốc Tiền Phong thông tin rất nhanh khi nó đang xảy ra và mọi người trên cao ốc này đang bỏ chạy. Từ thông tin ngắn gọn này, tòa soạn nhiều tờ báo ở thành phố Hồ Chí Minh đã nhanh chóng xử lý một tin mới. Nhiều vụ tai nạn giao thông, tình trạng kẹt xe, thời tiết, đêm văn nghệ, một chuyến lưu diễn của ngôi sao, một cuộc triển lãm… mà blogger chứng kiến hoặc biết được từ người thân, bạn bè (qua điện thoại, tin nhắn) cũng được thông báo nhanh qua blast. Bên cạnh những bản tin (có màu sắc báo chí), blast còn có những bản tin có màu sắc cá nhân: Bạn X. sắp… lên xe hoa! Mẹ anh Y. vừa mất!

Đứng ở phương diện nội dung này, độ dài của blast (theo quy định của phần mềm) buộc blogger tiết kiệm ngôn từ để diễn đạt những chi tiết quan trọng nhất của sự kiện vừa xảy ra. Vì thế, blast thường là những bản tin nóng có sức hấp dẫn và dễ lan tỏa.

+ Blast như là lời hiệu triệu:

Ngay thời điểm này, những lời hiệu triệu hướng về miền Trung thân yêu vẫn còn và xuất hiện ngày càng nhiều trên các blast. Trong những ngày áp thấp, nhà báo Hà Thạch Hãn (báo Tuổi trẻ) trên blog của mình đã liên tục cập nhật những dòng tin về bão, lũ và thường có câu cuối cùng “Thương quá miền Trung ơi!”. Blogger Ngân Hà, blogger Free dùng blast của mình để link tới những bài viết từ vùng lũ của một cô gái người Mỹ viết tiếng Việt Ginny Morris thay cho lời kêu gọi!

Lời hiệu triệu treo cờ Tổ quốc trên avatar của giới sinh viên – học sinh Việt Nam từ năm ngoái, một phong trào đẹp – xuất hiện rất phong phú từ trên các blast! Mới đây, blog của nhà báo Đức Hiển (báo Pháp luật TPHCM) có một blast rất gợi: “Hoa hậu Nguyễn Thị Huyền và Vịnh Hạ Long. Bên nào quan trọng hơn?” link tới một bài viết của anh. Và nội dung bài viết đã hướng tới lời kêu gọi hãy góp phần bình chọn cho vịnh Hạ Long bằng những cú nhấp chuột trên mạng… Cách nay gần một tháng, trong ngày diễn ra các trận đấu của đội tuyển Việt Nam trong khuôn khổ ASEAN Cup, rất nhiều blast là tiếng kèn hiệu triệu các trái tim Việt Nam cùng ủng hộ đội tuyển bóng đá quốc gia bằng những việc làm thiết thực… Cũng mới đây, từ một bài trên blog của Thủy Tiên, nhà báo Bình An (báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh) đã ra lời hiệu triệu bằng những entry và trên các dòng blast của mình về việc ủng hộ cháu Yến Nhi bị sưng cuống phổi, hở van tim nhưng gia đình gặp hoàn cảnh khó khăn. Một trường hợp khác, đầu tháng 8 vừa qua, cháu Trà Mi từ Quảng Trị đã vào được thành phố Hồ Chí Minh để chữa bệnh bằng số tiền quyên góp của cộng đồng blog. Lời kêu gọi bắt đầu từ một bài báo "Trà My trên cát bỏng" (tác giả Yến Trinh, báo Tuổi trẻ) đã được đưa lên những blast của Tom IIR và nhabaotudo…

Rất nhiều những ví dụ về blast như thế khó có thể kể hết. Nhưng blast còn có nhiều dạng thức khác…

+ Blast như một bài thơ

Dân Việt Nam rất yêu thơ. Tiếng Việt vốn giàu nhạc điệu và chẳng biết tự bao giờ, thơ lục bát trở thành thể loại được yêu chuộng để sử dụng cho blog. Rất nhiều nội dung blast được viết thành lục bát trên cộng đồng blog rất thú vị.

+ Kìa ai bờ lốc tự cười / Entry tự sướng như người mộng du

+ Không người, nhà vắng lặng yên / Mấy cơn gió thổi qua hiên ào ào ..

Hình thức phổ biến nhất trong việc sử dụng thơ cho blast là… nhại thơ hoặc lời ca khúc của những người nổi tiếng, và thường đây là những câu tếu táo, tinh nghịch nhưng nó có… thông tin vì phản ánh một phần ý tưởng, tâm trạng của chủ nhân blog:

- Điều đó, rồi xảy ra. Anh biết & anh biết: Bởi blogging, đâu phải trò đùa!

- Mà nói vậy, trái tim anh đó. Rất chân thật chia 3 phần tươi đỏ. Anh dành cho blog phần nhiều....

Nói blast như một bài thơ là nhìn ở tiêu chí hình thức. Nhiều blast nó có hình thức một bài thơ nhưng có nội dung cũng là lời hiệu triệu, là một bản tin hay là một tuyên ngôn, một chút tâm sự, và một chút hài hước…

+ Blast như là một tuyên ngôn

Có khá nhiều người sử dụng blast để bày tỏ thái độ trước một sự kiện, một vấn đề. Và như đã nói, do đặc điểm ngắn, gọn, nên khi viết blast, blogger thường viết rất khái quát. Nhiều blast vì thế trở thành một tuyên bố, một nhận định phản ánh rất nhiều điều về chủ nhân blog. “Sống trong blog, chết vùi trong blog” là một blast nhại thơ Tố Hữu của một blogger nào đó nhưng được cộng đồng cho đó là một tuyên ngôn (cường điệu hóa) phản ánh thái độ của công chúng blog trẻ hôm nay.

Có khá nhiều những “tuyên ngôn” như thế được viết bằng tiếng Anh, có vẻ như đó cũng là một thái độ. Nhiều blast trên mạng mượn lời ca khúc của Trịnh Công Sơn - những câu hát có chất thiền, những câu hát đậm màu sắc triết lý.

Nhưng blast như là một tuyên ngôn dần dần đến nay đã ít xuất hiện.

+ Blast như một lời dẫn

Phổ biến nhất hiện nay vẫn là hình thức blast như một lời dẫn rất gợi để link tới một bài viết mà mình muốn giới thiệu cho cộng đồng. Sau một thời gian dài blogging, nhiều blogger đã phát hiện ra tính chất kỹ thuật của blast nên dùng blast như một lời dẫn (lead) cho một bài viết nào đó. Lời dẫn càng gợi, sức thu hút càng cao. Lời dẫn ấy có thể chưa có nhiều thông tin chính, song, có sức gợi trí tò mò của cộng đồng.

Quả đây là một chiêu “lợi hại”, rất báo chí mà cư dân blog khai thác được!

***

Tất nhiên, hiện nay trên cộng đồng blog vẫn còn rất nhiều dạng blast vô thưởng vô phạt hoặc quá riêng tư. Nhưng xu hướng khai thác blast hiệu quả trong việc sử dụng blog như một công cụ truyền thông đã dần hình thành. Điều đó chứng tỏ “trình độ blog” của cộng đồng blog Việt ngày một nâng cao.