JUST FOR ILLUSTRATION
"ẢNH CHỈ CÓ TÍNH CHẤT MINH HỌA"
Báo Đồng Nai trong 2 số 1361 (ra ngày 11/9) và 1362 (ra ngày 13/9) đăng liên tiếp 2 kỳ của bài báo “Thực chất hoạt động của nhóm mạo xưng cái gọi là giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất”.
Nội dung 2 kỳ báo này là một tài liệu tuyên truyền, xin không bàn đến.
Do phải trình bày số lượng chữ quá lớn của tài liệu trong 2 trang báo nên Tòa soạn đã sử dụng nhiều ảnh để minh họa cho bài này. Kỳ thứ nhất sử dụng 2 ảnh: Đoàn chủ tịch Đại hội đại biểu Phật giáo tỉnh Đồng Nai lần thứ VI nhiệm kỳ 2007 – 2012. Và ảnh thứ 2 là có lẽ chụp một đại lễ với nhiều tăng ni đang cầu kinh được chú thích chung chung là “Giáo hội Phật giáo Việt Nam là tổ chức đại diện hợp pháp duy nhất của tăng ni, Phật tử Việt Nam”.
Thực ra, những người biên tập cũng có ý định tốt đẹp khi đưa những tấm hình các hoạt động chính thống của giới Phật giáo để chứng minh rằng lâu nay, Phật giáo Việt Nam đã tồn tại và phát triển vững mạnh trong lòng dân tộc, dưới chế độ ta. Tuy nhiên, cái tít chính, cách trình bày ảnh trong bài, và tất nhiên nội dung của bài báo dễ gây những liên tưởng không hay hoặc những thắc mắc khi độc giả xem bức ảnh lần đầu tiên, nhất là những độc giả khó tính. Lượng thông tin từ những bức ảnh ấy trong thời điểm này không cao. Tính chất “minh họa” cũng hơi bị sơ lược.
Chúng ta vẫn thường thấy dòng chữ “ảnh có tính chất minh họa” trên nhiều tờ báo, trang web. Báo in có thể “nhịn” ảnh nhưng các bài trên báo trực tuyến do quy định của phần mềm xuất bản, cần có ảnh minh họa. Và thế là chuyện tìm kiếm ảnh “vô thưởng vô phạt” để lấp chỗ trống vẫn thường diễn ra.
Có một bạn trẻ người Canada học tiếng Việt và sống tại Hà Nội, bạn Joseph Ruelle (thường gọi là Joe), một người khá nổi tiếng với cái blog tiếng Việt của mình và nhiều hoạt động truyền thông khác đã có một phát hiện thú vị: Các báo ở Việt Nam khi viết về chuyện chăn gối thì cứ thường minh họa hình “người Tây” trên giường.
Một ông chủ quán cà phê có lần nổi xung thiên vì một bài báo viết về chuyện thanh niên dùng thuốc lắc, đã minh họa hình ảnh một góc quán của ông (với lời chú thích rất chung chung: "Cà phê là chỗ tụ tập thường xuyên của thanh niên"). Dễ hiểu vì sao ông chủ quán nổi giận nhưng, giận thì chỉ nói ra với bạn bè chứ cũng ngại “đụng báo chí bởi họ bao giờ cũng có lý”!
Những ví dụ như thế này kể ra nhiều lắm.
Trong một tờ báo chuyên nghiệp, một nội dung chuẩn bị “sản xuất” thường được tính toán rất kỹ. lật đi lật lại vấn đề và nhóm sản xuất (phóng viên viết bài, phóng viên ảnh, phóng viên phỏng vấn dư luận, phóng viên lo tư liệu minh họa, phóng viên lo đồ họa lo các bảng biểu…) sẽ được phân công chuẩn bị những gì để đưa nội dung đó đến người đọc bằng nhiều thông tin nhất trên trang báo với "tiết tấu", bố cục ấn tượng nhất.
Ở Việt Nam hiện nay, nhiều tờ báo, tạp chí ngành vẫn còn tình trạng coi nhẹ ảnh báo chí. Đó cũng là lý do vì sao “ảnh chỉ có tính chất minh họa” còn xuất hiện với tần suất dày đặc trên nhiều trang báo chưa chuyên nghiệp hiện nay.
______________________
Nói thêm: 2 ảnh trong entry này không chỉ "có tính chất minh họa" được chụp bằng di động nên chất lượng kém, mong các bác chuyên nghiệp đừng cười!
Nhãn: chuyennghe
được đăng bởi PHAN VĂN TÚ vào lúc
21:49
16 Nhận xét:
Các tờ phụ trương thường đưa mỹ nhân vào rất nhiều bài báo chẳng ăn nhập gì cả mà thậm chí cũng không thèm chú thích: nàng là ai, nàng ở đâu, chụp chỗ nào. Ít nhất cũng có câu "Mỹ nhân có tính chất minh họa" bác Tú nhỉ. Hội Nhà báo không lên tiếng thì ai nói được bác ơi?
đồng chí PCT hội nhà báo lại dùng blog để 'hành sự' rồi!
Chít rùi, entry của mình cũng toàn là "hình ảnh có tính chất minh hoạ" nhưng lại không hề có ghi chú như vậy thì sao đem đăng báo đây ta, hiii!
“Thực chất hoạt động của nhóm mạo xưng cái gọi là giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất”.
=> cái tít này em thấy không ổn tí nào. Chưa nói đến việc tít dài lê thê, chỉ tính riêng việc đưa cụm từ "cái gọi là.." vào tít bài, đã thấy muốn xé tờ báo ngay rùi!
Theo những gì em được học và được biết "cái gọi là..." dùng trong ngôn ngữ nói, ngôn ngữ giao tiếp bình dân.
Ngôn ngữ báo chí mà dùng "cái gọi là..." thì ngôn ngữ này cũng giống... cái gọi là bát nháo.
Comment xong thấy hình như em đang múa rìu qua mắt thợ, mà lại toàn là Thợ Cả mới chết chớ!
Lại nói về cái gọi là (^_^) hình minh hoạ, báo Phụ Nữ Thủ Đô Cuối Tuần số ra ngày 23/8 có một bài viết dài ngoằng về "cái gọi là quấy rối tình dục trẻ em và dụ dỗ gái mới lớn". Bài viết sử dụng khá nhiều hình ảnh, không một lời chú thích.
Mà hình ảnh trong đó toàn là hình được "chộp" từ các bộ phim dành cho tuổi teen của Hàn Quốc và Đài Loan.
Đọc hết cả tờ báo, xem lại mục lục ở phần đầu, em mới để ý cái dòng bé tí: "Tất cả hình ảnh trên báo không có chú thích chỉ mang tính chất minh hoạ".
Ối giời! Làm báo thế này thì em chịu.
Mà các báo dành cho chị em kiểu như Thế Giới Phụ Nữ, Phụ Nữ Thủ Đô, Tiếp Thi Gia Đình, Phụ Nữ Việt Nam, Hạnh Phúc Gia Đình... thường xuyên "chơi hình" kiểu này.
Em xin bó tay con gà quay!
Em lại múa "cái gọi là rìu" rồi!
Bác nào ở mấy báo trên có đi ngang qua đây và đọc được mấy dòng trên, mong các bác lượng tình em còn nhỏ dại, ngây thơ mà tha thứ cho vậy! ^_^
@ Người Biên Hòa: Cái chuyện của bác là một đề tài lớn đấy bác ạ! HÌnh mỹ nhân còn câu được page view huống chi là báo thị trường!
@ Anh Duy Thiện: Hội Nhà báo có nhiều kênh sinh hoạt anh ạ. Có cả tờ diễn đàn nghiệp vụ cũng hoành tráng lắm (dù phải xin tài trợ). Nhưng Hội sinh hoạt kiểu HỘi còn phó chủ tịch cũng chỉ làm nhiệm vụ điếu đóm thôi. Quyền rơm vạ đá mà. Lại nói về blog, bài học nhỡn tiền từ Cội Nguồn (xem blog Duy Thiện) còn đó, em làm sao dám chọc ghẹo ai, lỡ họ bo xi thì khó làm việc lắm!
@ Boong Boong: Cám ơn em đã comment rất hoành tráng! Anh "bình lựng" thêm 1 tí:
1/ Cái tít đó không ổn đúng rồi. Anh đồng ý với em hai tay. Riêng chỗ "cái gọi là" thì vẫn dùng trong báo chí khá thông dụng đó em. Cái này không phải người Việt mình sáng tạo ra mà dịch lại thôi (so called). Ngôn ngữ báo chí chấp nhận tất cả văn phong, vấn đề là khai thác nó đúng lúc, đúng chỗ thôi.
2/ Cám ơn em một lần nữa về cái ví dụ. Khi viết entry này anh cũng định tìm một số ví dụ nhưng mình gặp hoài không để ý nên không nhớ nổi.
@ Diễm Xưa: Entry của Diễm Xưa và cả của Tú nữa cũng có hình ảnh có tính chất minh họa. Nhưng vấn đề đúng là nó minh họa thật. Còn vấn đề mình nói là chuyện khác. "Minh họa" gây ra những liên tưởng không đúng!
Định còm men cái gì đó, nhưng sợ rằng " còm men chỉ có tính chất minh họa".
Lỗi dùng hình ảnh đâu chỉ có ở báo in. Thực ra khi xem truyền hình đôi khi ta cũng thấy "hình ảnh chỉ có tính chất minh họa".
Ví dụ: Lời bình đọc rõ ràng: Bọn phản động âm mưu chuyển lửa về quê hương, ấy thế mà hình thì thấy cảnh hội trường, diễn đàn, cở hoa biểu ngữ (tưởng là của bọn phản động) nhưng nhìn kỹ thấy "Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh muôn năm".
Hoặc: Lời đọc: Năm qua đã phát hiện hàng trăm vụ tham nhũng, một số kẻ lợi dụng chức quyền...nhưng hình thì...toàn các đồng chí tỉnh nhà đang họp (không biết trong hình có PVT không)?. Hiii
Hơ hơ, ảnh minh hoạ là thứ không thể thiếu khi làm báo nhưng minh hoạ như thế này thì đúng là bó chiếu. Nhưng lẽ ra cái điều bó chiếu này có thể vãn hồi được vài phần nếu có cái chú thíc hợp lý hơn. Tỷ dụ như :Giáo hội Phật giáo VN luôn có những đường lối chính sách, hoạt động đúng đắn jj đấy (em múa búa 1 tý ^^)
Mà cũng lạ, ảnh cho bài này đâu có thiếu, ảnh cái hội đó nhan nhản mà, có thể dùng lại đc mà chẳng cần trích nguồn.
Lạ thật.
@ Bố Cu Hưng: Còm men của còm men này cũng "chỉ có tính chất minh họa" nè!
@ Thầy Oanh: Cái chuyện thầy nói, em cũng định viết một entry "hoành tráng". Nó cũng xuất phát từ cách làm truyền hình thiếu chuyện nghiệp ở nước ta. Người viết ít biết về hình ảnh và ngược lại, anh quay phim là thợ chưa lành nghề (mặc dù vẫn được cấp thẻ nhà báo). Cách làm hậu kỳ "trám" hình cho lời bình vẫn còn phổ biến ở nhiều Đài. Thậm chí có Đài hiện nay bài phát thanh và bài của truyền hình là một với sự tiếp sức bằng công nghệ nhân bản của máy vi tính. Có cả những "cái gọi là" bộ phim tài liệu nhiều tập của một Đài, tác giả lấy sách lịch sử ra đọc nhiều đoạn và cứ insert tư liệu chiến tranh. Nhiều khi đoạn băng tư liệu là hình ảnh chiến đấu thời chống Pháp được minh họa cho thời chống Mỹ. Nhiều bản tin lấy nội dung từ báo in về giá cà phê chẳng hạn được "minh họa" bằng hình ảnh vườn Cà phê đang thu hoạch. Trong khi đó, ở nông thôn, cà phê bấy giờ mới ra hoa!
@ Milk Xinh: Hoàn toàn đồng ý với em!
Không đồng ý với bạn Milk Xinh. Vì:
- Ảnh, đặc biệt là ảnh trong báo in và trình bày như tờ báo Đồng Nai mà bác PHAN VĂN TÚ đã chụp lại trên kia thì ảnh gắn liền với tít. Hầu hết độc giả, khi đọc báo sẽ đọc tít và xem ảnh trước. Một số người (như tôi) thường xem ảnh trước rồi với đọc tít. Vì vậy ảnh lớn ngay dưới tít thế kia thì phải gắn với tít.
- Chú thích ảnh quá nhỏ và thường bị bỏ qua. Không thể dùng chú thích để nói ngược lại điều đã nói trên tít.
- Không có ảnh thì thà đừng dùng ảnh, không thể cố dùng rồi lại bao biện bằng chú thích.
- Cá nhân tôi cho rằng "Ảnh có tính chất minh họa" là cách "chữa cháy" từ ngày xưa, khi báo chí còn nhiều khó khăn, phóng viên ảnh, phương tiện nghèo nàn. Giờ đây, cách dùng như vậy đáng bị lên án, bài trừ. Vị trí của ảnh và của người phóng viên ảnh cần được tôn trọng hơn, ít ra là ngang hàng phóng viên viết.
- Tóm lại, quan điểm của tôi là không thể chấp nhận trong trường hợp này. Lẽ ra báo Đồng Nai phải bị khiển trách, nhắc nhở, cảnh cáo...
Đăng nhận xét
Đăng ký Đăng Nhận xét [Atom]
<< Trang chủ