CHƠI CHỮ
Cách đây hơn một năm, trên Tuổi trẻ, mục thời sự và suy nghĩ, có bài “Chạy quota” của tác giả Nguyễn Đông. Bài báo cũng bình thường thôi nhưng mình rất thích cái lối chơi chữ trong câu kết của bài: “Hối lộ - dường như chỉ hối khi bị lộ - chưa bị lộ người ta chưa chịu hối đâu” Lúc trà dư tửu hậu với anh bạn là cựu giáo viên dạy văn ở trường Cao đẳng sư phạm Đồng Nai, anh giải thích ngay cho mình biết rằng trong câu đó, có 2 chữ “hối” khác nhau, 2 chữ "lộ" khác nhau. Chữ “hối” (賄) trong “hối lộ” là đút lót. Chữ “lộ” (賂) trong “hối lộ” là của cải, của cải đút lót. “Hối lộ” là từ ghép Hán – Việt theo kiểu đẳng lập, trong đó “hối” là “đút lót cho người” và “lộ” là “của cải”. “Từ điển tiếng Việt”, bản in lần thứ 4 năm 1996 định nghĩa “hối lộ” như sau: “Đưa tiền của cho người có quyền hành để nhờ làm việc có lợi cho mình bằng hành vi lạm dụng chức vụ hoặc làm sai pháp luật”. Trong câu “dường như chỉ hối khi bị lộ - chưa bị lộ người ta chưa chịu hối đâu” thì chữ “hối” mang nghĩa khác và chữ “lộ” cũng mang nghĩa khác. Vì trong tiếng Hán, còn có chữ “hối” (悔) nghĩa là “tiếc những điều lỗi mà mình đã làm”, như “hối hận” Và trong tiếng Hán, còn có chữ “lộ” (露) nghĩa là “phơi bày ra” như “lộ diện”.
Chà, dài quá. Tác giả Nguyễn Đông chỉ cần 18 chữ (âm tiết) là đủ mà ai cũng hiểu.
Nhờ cách chơi chữ khá độc đáo (dựa vào tính chất đồng âm, khác nghĩa của những từ Hán – Việt), câu kết trong bài viết trên trở nên dễ hiểu, thú vị, uyển chuyển mà sâu sắc, ý tứ mạnh mẽ đanh thép mà cũng không kém phần ý nhị, văn hoa.
-----------
Chú thích: Mấy cái chữ Hán trên đây mình tra tự điển trên mạng, rồi copy vào để giải quyết khâu… oai chứ Hán Nôm chỉ học lõm bõm mấy chục tiết giờ trả hết chữ cho thầy rồi.
Nhãn: chuyennghe
20 Nhận xét:
Anh đừng có "hối", để em còm men còm mén chứ không "lộ" tem! :-)
Hura! Tem thành công! Không cần phải hối lộ chi chi cả! :-)
Anh giải quyết được khâu oai rồi đấy! :)
@ TKO: anh có "hối" đâu, em cứ từ từ
@ Haidieugiandi: Đang còn lo ngay ngáy sợ bác nào Hán rộng chỉ ra rằng mình tra sai là chỉ có độn thổ chứ oai nổi gì. Hihihi...
xin học
:D
"Yêu thì ốm - Ôm thì yếu"
nói kiểu ấy gọi là gì bác nhỉ, "nói lái"???
Em đang định hô to anh Tú lại còn thông kim bác cổ đến chứ Hán cũng rành ghê, sao anh để "lộ" sớm vậy, "hối" lại đi anh, hihi
Đấu tranh rồi tránh đâu
Đời chua thì mình đùa chơi thôi bác TÚ ơi!
Câu của anh chí lý, anh cứ khiêm tốn thía để bọn em học hỏi nhen
Anh Tú viết "đơn giản" như "đang giởn" mà hay ra phếch hé!
Giật mình. Em trả lại anh tiền nhé! :D
Thế Thùy Linh lên sân khấu trở lại có được gọi là hối rồi lộ không bác Tú?
Bác Tiến sắp phục chức, cũng có nên gọi là hối rồi lộ không?
Nghe đâu Nguyễn Đại Dương cũng sắp lộ...
Nghe đâu hối còn có nghĩa là tiền, như vụ kiều hối.
Vậy mỗi lần bác Tú đi nhậu, có hối mấy em tiếp viên lộ không?
@ Nhân: Đó cũng là một kiểu chơi chữ độc đáo!
@ Thảo: Mình chưa bị lộ, Thảo cứ giữ... Hehe...
@ Charm: Anh cố tình "lộ" đó chứ (không phải "hối" đâu em ơi) vì "khiêm tốn bằng bốn lần tự cao" mà...
@ Đen: Đúng là Thùy Linh, Nguyễn Việt Tiến vừa "hối" xong sắp được "lộ" rồi! Comment thú vị!
Hí hí, bác Tiến sẽ vác đơn đi kiện các báo vì dám "bôi nhọ danh dự". Lúc đó các báo đã đăng bài, đưa tin có "hối" ko nhỉ?
Bây giờ con virus hối lộ đã biến tướng rồi bác, em thấy nó đã sẵn sàng thích nghi trong hoàn cảnh mới: khi nó nhắm nó SẼ bị lột mặt nạ thì nó nhanh chóng lột trước để đứng...bên lề của "cái xấu". Ah, dạo này rừng U Minh dưới CÀ MAU sao rồi bác? Chúc bác ngày dzui!
đọng lại sau entry này là em biết anh Tú có học Hán Nôm híhí
Đăng nhận xét
Đăng ký Đăng Nhận xét [Atom]
<< Trang chủ